Het laatste woord

Ter afsluiting wil ik de filosoof Martin Heidegger het woord geven. Hij heeft als geen ander ons kennen van de wereld, de grondslag van de wetenschap, op de helling gezet. Ons westers denken is lang geleden de weg ingeslagen om de werkelijkheid te reduceren tot de kenbare objecten. Uiteindelijk heeft dit er toe geleid dat we het kenbare gelijk gingen stellen met de werkelijkheid. We beschouwen iets als ‘waar’, als het overeenkomt met onze eerder gevormde visie op de werkelijkheid. De hierop gebaseerde kennis draagt alle beperkingen van deze vooringenomen positie in zich. Heidegger stelt dat het oorspronkelijke begrip waarheid een heel andere betekenis heeft. Dit waarheidsbegrip staat voor een oplichten uit het niet kenbare en alomvattende zijn. Het niet kenbare zijn in de psychologie wordt heel manifest als we het bijvoorbeeld hebben over identiteit, vrije wil en contact. Op het moment dat we hier iets over zeggen of er een definitie van geven, trekken ze zich als het ware terug in het niet kenbare zijn. Vrije wil bestaat niet als we het vast leggen. Alleen in de hoedanigheid van subject wordt het veld van ons menselijk zijn manifest. Het is een voortdurend veranderende waarheid.